1. Haberler
  2. Güncel
  3. Sigortasız İşçi Çalıştırma Cezası

Sigortasız İşçi Çalıştırma Cezası

featured
Paylaş

Bu Yazıyı Paylaş

veya linki kopyala

Sigortasız İşçi Çalıştırma Cezası 2023. İşe yeni alınan bir işçinin sigorta işlemleri başlatılarak işçi işe alınmadan bir gün önceden sigortası yapılmış olarak işe başlaması gerekmektedir. Sigortasız işçi çalıştıran kişi sayısı arttıkça devletin sigortasız işçi çalıştırma karşısında uyguladığı idari para cezaları işverenleri sigortasız işçi çalıştırma konusunda caydırıcı bir önlem olmuştur. Bu sayede sigortasız işçi çalıştırma oranı düşmüştür. Sigortasız İşçi Çalıştırma Cezası

Sigortasız İşçi Çalıştırma Cezası İnsanların çalıştıkları yerde güven altında olması gerekmektedir. Geleceğini ve kendilerini korumak adına bu yapılması gereken bir durumdur. Bunun için kanun ile bu durum koruma altına alınmıştır. Sigortasız işçi çalıştırma cezası ise her yıl asgari ücretin değişmesi ile birlikte yeniden belirlenmektedir. Verilecek olan cezalar net olarak kanunen belirlenmiştir. Ve ceza alan kişi bu miktarlar ödemelidir. Cezaların nasıl ve nereye yapılacağı da bu kanun ile birlikte belirlenmiştir. Bu cezaların uygulanması ise sigortasız işçi çalıştırıldığının tespit edilme durumuna ve süresine göre değişmektedir. Sigortasız işçi çalıştırma durumlarında bazen işverenlerin çeşitli sebeplerle ihmalinden kaynaklandığı gibi bazen de maliyet azaltmak adına yaptıkları bir uygulamadır. Bir işçinin sigortasız olarak çalıştırılması işçinin birçok konuda mağdur olması söz konusudur. Bu durum için 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanun’unda bu konuya ilişkin cezai hükümler eklenmiştir. Kanun hükmünden de görülebileceği üzere sigortasız işçi çalıştırmanın cezası işçi sayısına, durumun tespit ediliş şekline göre farklılıklar göstermektedir. Sigortasız işçi çalıştırıldığını Kurum tarafından denetim sonucunda tespit edilirse her bir sigortalı için asgari ücretin iki katı tutarında idari para cezası kesilmektedir. Bu duruma göre 2022 yılında sigortasız işçi çalıştırma cezası, 16.066 TL’dir. Eğer bir işveren, işçiyi usule aykırı şekilde sigortasız çalıştırıyor ve işçi bunu şikâyet ediyorsa işverene 16.066 TL idari para cezası kesilir. Bu kanunlar yabancı kaçak işçi çalıştıran kişiler için de aynı ceza ile aynı koşullar geçerlidir. Her yıl değişen sigortasız işçi çalıştırma cezası için 2023 yılında ne kadar olacağına dair bir açıklama yapılmadı. 

 Sigortasız Çalışan İşçi Ceza Alır Mı?

Sigortasız çalışan kişi ceza almaz çünkü sosyal güvenlik düzenlemeleri gereği işçi korunan taraftadır ve sigortasız olduğu süre zarfında zaten yeterince mağduriyet yaşamıştır. Bu sebeple sigortasız çalışan kişi değil, sigortasız çalıştırma yapan kişi veya kurum cezalandırılmaktadır.

Sigortasız İşçi Şikâyet Edilirse Ne Olur?

Çalışma hayatında kişilerin haklarının devlet tarafından korunması gerekmektedir. Bu konuda koruma yapılabilmesi için sigortasız işçi çalıştırılması kanun ile yasaklanmıştır. İşverenler işçiyi işe aldığı andan itibaren bunu aynı gün içerisinde SGK’ya bildirmek zorundadır. Bu durumun bildirilmemesi yasak olduğu için kayıt dışı işçi çalıştırıldığının fark edilmesi durumunda bunu bilen ve yaşayan kişiler bu durumu şikâyet etmesi gerekmektedir. Sigortasız işçi çalıştıran işvereni şikâyet etmek istiyorsanız ve adınızın bilinmesini istemiyorsanız bu durumda Alo 170 üzerinden şikayetinizi yapabilirsiniz. Bu sayede gün içerisinde her saatte dilediğiniz zaman şikâyette bulunabilirsiniz. Bunun yanında ilgili durumu bir dilekçe ile açıklayarak en yakın SGK’ya giderek dilekçenizi verip şikâyette bulunabilirsiniz. Ayrıca CİMER üzerinden bildirerek de durumu anlatabilirsiniz. SGK’ya şikâyette bulunduğunuz halde cevap almadıysanız sigortasız çalıştırılan işçiler için İş Mahkemesine de başvurabilirsiniz. Şikâyetin gerçekleşmesi için kurumun faaliyette olması ve belgelerle kişinin sigortasız çalıştığını kanıtlıyor olması gerekmektedir. Bununla birlikte kişinin hala o işyerinde çalışıyor olması da gereklidir. İhbar ettiğinizde işverenin işçileri işten çıkarmışsa bile durumuna karşı kamera kayıtları da olması gereklidir. Kişinin işten ayrıldıktan sonra ihbar edilmesi durumunda ise işçi mahkemelerine başvuru yapmanız gerekir. Fakat bu süreç uzun sürebilmektedir. Sigortasız çalışma konusunda merak edilen diğer bir nokta ise deneme sürecinde kişiye sigorta yapılıp yapılmayacağıdır. Ancak işçi ve işverenin anlaşması için kanunen belirtilen deneme süresi 2 aydır. Bu süre toplu iş sözleşmeleri ile birlikte 4 aya kadar uzatılabilmektedir. Deneme süresi hem işçiler açısından hem de işverenlerin iş ile uyumlu olup olmadıklarını denedikleri bir süreçtir. Eğer işveren işçinin çalışmasını uygun görmezse 2 ay içerisinde tazminatsız bir şekilde işten çıkarabilme hakkına sahiptir. Aynı süreç içerisinde işçide işten çıkmak isterse 2 aylık sürede ihbar tazminatı olmadan işten ayrılabilir. Bu süreç içerisinde işveren işçiye sigorta yapmama durumu yoktur. Çünkü işçiler çalışmaya başladıkları tarihten itibaren sigortalı bir şekilde çalışmaları gerekmektedir. Aynı zamanda sigortasız işçi çalıştıran iş yeri tespit edildikten sonra 1 yıla kadar geriye dönük olarak düzenlenerek yapılabilir. İşveren işçisini sigortasız çalıştırırsa belirli kurallar dahilinde para cezası almaktadır. Sigortasız işçi çalıştıran işverenin tespit edilmesi durumunda alabileceği cezalar;

  • Kayıt dışı işçilerin bordrolarının bulunmamasından dolayı işverene yarım asgari ücrete denk para cezası verilir,
  • İşçinin yasal deftere kaydının yapılmamasından dolayı yarım asgari ücrete denk para cezası,
  • İşverenin birinci sınıf tüccar olması durumunda bilanço defterinde var olmayan her bir işçi için 38 asgari ücrete denk gelecek miktarda para cezası,
  • Defter tutmayanlara yirmi dokuz asgari ücrete denk gelecek para cezası,
  • İşverenin sigorta yapmaması halinde teşvik hakkını 1 yıl boyunca kaybetmesi,

İşverenin sigortasız işçi çalıştırması durumunda ağır yaptırımlar bulunmaktadır. Bu yaptırımlardan bazılar; 

  • İşe giriş bildirgesinin gerekli birimlere bildirmediğinden dolayı her ay için asgari ücretin 2 katı ceza verilir.
  • Sigortasız işçi çalıştıran kişi aylık prim ve hizmet belgesi verilmediği için her ay için asgari ücretin iki katı ceza kesilir.
  • Ücret bordrosunun geçersiz olmasından nedeni ile ücret bordrosunda kaçak çalıştırılan işçinin adı olmadığından dolayı her ay için asgari ücretin yarısı kadar ceza verilir.
  • Yasal defterlerin geçersiz olması nedeninden dolayı yasal defterde sigortasız çalıştırılan işçiye verilen ücretlerle ilgili kayıt ve bilgilerin eksik olarak dolması nedeniyle asgari ücretin yarısı kadar ceza verilir.
  • Birinci sınıf tacir olup bilanço esasına göre defter tutanlara yıllık 38 brüt asgari ücrete denk para cezası
  • İkinci sınıf tacir olup işletme esasına göre defter tutanlarda yıllık 32 asgari brüt ücrete denk para cezası

1 Ay Sigortasız Çalıştırmanın Cezası Nedir?

İşe giriş yapan bir kişinin 1 aydır çalışıyor olması halinde sigortası yapılmamış ise ve sigortalı işe giriş bildirgesi ile birlikte genel sağlık sigortası giriş bildirgesini yasal süre içerisinde verilmemesi halinde her bir sigortalı için bir aylık asgari ücret tutarında idari para ceza uygulanır. Eğer işe giriş bildirgesi hiç verilmediyse 10.008,00 TL, SGK beyannamesi verilmediyse yine işçi başına 10.008,00 TL ay sonunda iş çıkış için 500 TL ile birlikte toplamda 20.516,00 TL olarak ödenir

 Sigortasız Çalışan İşçi Ne Yapmalı?

Sigortasız çalıştırılan bir işçi bunu fark etmesinin ardından ilk olarak, işyerinde çalıştığı süre içerisinde ilk müracaat etmesi ve şikâyette bulunması gereken yer Sosyal Güvenlik Kurumu İl Müdürlükleri veya Merkez Müdürlükleridir. Şikayetler işçinin çalıştığı işyerinin bağlı olduğu Sosyal Güvenlik İl Merkez Müdürlüğüne ve yazılı olarak yani dilekçe hazırlanarak yapılması gerekmektedir. Aksi halde sözlü olan şikayetler dikkate alınmayacaktır. Şikayet Dilekçesi hazırlayacak kişilerin, şikâyet dilekçesinde işçinin çalıştığı işyerinin adı, adresi, işverenin adı ve eğer başvuru yapacak kişinin biliniyorsa SGK işyeri sicil numarası, söz konusu olan işyerinde hangi tarihler arası çalışıldığı gibi bilgiler açıkça yazılarak dilekçe hazırlanmalıdır. Dilekçenin sağ altına şikâyette bulunan kişinin isim ve imzası, sol altına da şikâyette bulunanın Türkiye Cumhuriyeti Kimlik Numarası, açık adresi, telefon numarası gibi bilgiler yazılması gerekmektedir. Şikâyette bulunduğu işyerindeki çalışmalarına ait belgeler varsa fotokopileri alınarak hazırlanan dosyaya eklenmelidir. Şikâyette bulunacak kişi öncelikle işyerinde çalışıyorken şikâyette bulunmalıdır. Yapılan şikâyetin ardından SGK Kontrol Memuru şikâyet üzerine işyerine gelerek yerel denetim yapar, orada çalışanları tutanağa alır, şikâyette bulunan kişi de gerçekten o an işyerinde çalışıyorsa, çalıştığı tespit edilmiş olur ve o gün itibariyle sigortası başlamış olur. Eğer o işyerinde tespit edilen tarihten önce işe girmişse, kişi o tarihten önceki çalışmalarına kanıt olacak belgeler işçinin elindeysen ya da şikâyet sahibi sigortalının, işyerinde çalışan diğer sigortalıların, işyeri mahallinde bulunanların, çevre işyeri sahiplerinin veya işverenin beyanından şikâyet sahibinin önceden beri o işyerinde çalıştığı tespit edilebiliyorsa, geriye dönük olarak şikâyet sahibine bir yıla kadar çalıştığı günlere ait sigortası başlatılmış olur. Bu haktan sadece şikâyette bulunan işçi değil, tespit edilmesi halinde sigortasız olarak çalıştığı tespit edilen bütün sigortalılar yararlanır.  İşyerinde çalışırken sigortanın başlayıp başlamadığını anlamak için;

  • Ay sonunda işyeri tarafından kendisine verilen ücret pusulasına brüt kazançları ile çalıştığı gün sayılarının doğru olup olmadığını kontrol edilir.
  • Herhangi bir SGK kurumuna kurumunda hizmet ekstresi dökümü alarak prim kazançları, prime esas gün sayılarını kontrol edilir
  • E-devlet üzerinden prim ve hizmet dökümlerinin görüntüsünü alarak gerekli kontrolleri yaparak eksik gün sayısı prim matrahlarının doğru olup olmadığını kontrol ederek eksik gün nedeni veya sigortasız olup olmadığını kontrol ederek sigortasız çalışıp çalışmadığını kontrol edecektir.

Bu seçeneklerde işçi sigortasız çalıştığını veya eksik günlerinin olduğunu ya da prime esas kazançlarının doğru gösterilmediğinin farkına varırsa işçi aleyhine işten ayrıldığı tarihten itibaren beş yıl süreyle dava açma hakkına sahiptir. Aynı zamanda sigortasız çalışmanın işçi için olumsuz yönleri vardır. Bunlar;

  • Sigortasız çalışanların çalıştıkları günler emeklilik hesaplanması yapılırken geçerli sayılmaz,
  • Sigortasız çalışanlar, sakatlanıp çalışamaz hale geldiklerinde maaş alamaz
  • Sigortasız çalışanlar öldüğünde aile bireyleri ölüm aylığı alamaz
  • Sigortasız çalışanlar işsiz kalırlarsa işsizlik sigortasından faydalanamaz,
  • Sigortasız çalışanlar yıllık izin, haftalık izin, doğum izni gibi haklardan faydalanamaz ve işe gitmediği için maaş alamaz

 Sigortasız Çalışma Nasıl İspat Edilir?

Çalışmaya başlayan kişi sigortasız çalıştığını fark ettiyse ve bunu şikâyet etmeden önce sigortasız çalıştığını ispat etmesi gerekmektedir. Bu durumu ispat etmesi için birkaç yöntem bulunmaktadır. Bunlar; 

  • Hizmet tespit davaları için özel bir ispat yöntemi belirlenmemiştir. Yani bu şekilde kanıt sunacak durum tanıkla, belgeyle, kayıtlarla vb. İspatlanabilir.
  • İşçi ile birlikte çalışan diğer işçilerin tanıklığı yardımı ile kanıtlanabilir.
  • İşyerine yakın ve komşu diğer işyeri çalışanlarının tanıklığı ile kanıtlanabilir.
  • Müşterilerin tanıklığı yöntemi ile kanıtlanabilir
  • işyeri bildirgelerinde yer alan, işçi adına işe giriş çıkış gibi bildirimler
  • İşçinin imzasının bulunduğu işyeri belgeleri. 
  • Özlük dosyası gibi işyeri dosyalarındaki belgeler ile
  • İşyeri puantaj kayıtları
  • İşçinin isminin de yer aldığı ücret bordroları
  • İşyerinde teftiş yapıldıysa müfettiş raporları ve eklerinde işçinin isminin geçiyor ise 
  • İşçinin işyerinde ya da çalışırken çekilmiş fotoğrafları veya İşçinin çalıştığını gösterir video kayıtları 
  • İşçi ile işveren arasında işyeri içerisnde yapılan e-posta yazışmaları
  • İşveren adına bankaya yatırılan maaş vb gibi paralara ait dekontlarda işçinin isminin olması
  • İşçinin iş mahkemesinde kıdem tazminatı vb. alacakları için açtığı davayı kazanmış ise hizmet tespit davasında işçi için kuvvetli delil oluşturmaktadır.

Bu yöntemler  ikiye ayrılabilir: Tanık ifadeleri ve yazılı ve görsel deliller. Gibi kişinin mahkemede bunları savunması için gösterilebilecek belgeler Ve Tanık ifadeleri çoğu zaman işe yarar. Ama yazılı belgelerin her zaman daha fazla işe yaramaktadır

 3 Ay Sigortasız İşçi Çalıştırma Cezası

 çalıştırmak kanunen yasaklanmıştır. Sigortasız işçi çalıştıran kişinin tesipt edilmesi durumunda değişiklik gösterir İşveren işyerinde çalıştırdığı kişileri kaydettirmek zorundadır. Yapılan denetlemeler sonucunda 3 ay sigortasız çalıştığı tespit edilen bir kişi için verilmeyen işe giriş bildirgesi için 10008 TL sigortasız işçi çalıştırma cezası, 3 aylık verilmemiş olan beyanname için toplamda 30.024,00 TL SGK kaçak işçi çalıştırma cezası ve işten ayrılık bildirgesi için 500 TL ve toplam olarak 3 aylık kayıt dışı sigorta için 28975 TL ödeme yapılmaktadır.

  1 Gün Sigortasız İşçi Çalıştırma Cezası

Sigortasız işçi çalıştırma iş yerinin maliyetini azaltan bir durum olsa da işçinin mağduriyet yaşamaması için kanunen yasaklanmıştır. Bu durum belirli kişiler tarafından denetlenir, denetlemenin arından sigortasız işçinin tespit edilirse cezai işlem uygulanmaktadır.  1 günlük dahi sigortasız işçi çalıştıran kişiye cezası olarak cezai işlem uygulanmaktadır. Bu cezai işlem için işçinin   işveren tarafından gerekli yerlere bildirilmediği  için 10.008,00 TL olarak belirlenmiştir. 

 6 Ay Sigortasız İşçi Çalıştırma Cezası

Sigortasız 6 ay boyunca çalışmış olan kişi bu durumu tespit edip gerekli işlemleri yapması ardından, sigortasız olarak çalışmış olduğu bu süreçten sonra sigorta başlangıcı yapılır. Aynı zamanda işveren tarafından 6 aylık sigortasız işçi çalıştırma cezası olarak işçi başına 69507,00 TL olarak ceza ödemesi yapılacaktır.

 1 Yıl Sigortasız İşçi Çalıştırma Cezası

Eğer işveren, işçisini bir yıl boyunca sigortasız bir şekilde çalıştırdıysa ve işçinin şikâyetçi olması veya yapılan denetlemeler ile birlikte bu durum ortaya çıkmışsa işveren 1 yıl için asgari ücretin 38 katı ceza öder. Ve bu ücretler her yıl değişmektedir. Sigortasız işçi çalıştırmanın cezasının aşım süresi 5 yıldır. Sigortasız çalışan işçi elinde belgeler olması dahilinde 5 yıl içerisinde işverenden şikayetçi olarak işlem başlatma hakkına sahiptir.  Sigortasız işçi çalışmasını önlemek için CİMER üzerinden başvuru oluşturmak için

linkine

Tıklayarak başvuru sayfasına gidebilirsiniz. Aynı zamanda CİMER üzerinden iletişime geçmek için mesai saatleri içerisinde ALO 150 numaralı hattı arayarak bilgi alabilirsiniz. Aynı zamanda CİMER çağrı merkezine 0312 590 20 00 hattından arayarak detaylı bilgi edinebilirsiniz. Sigortasız işçi çalışmalarına karşı ALO 170 numaralı hattı 7/24 arayarak şikâyette bulunabilirsiniz. Sigortasız olarak çalışan kişi en yakın il veya ilçedeki Sosyal Güvenlik Kurumlarına giderek şikâyet doldurarak şikâyette bulunabilir

Sigortasız İşçi Çalıştırma Cezası
Yorum Yap

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Giriş Yap

Devlet Ödemeleri ayrıcalıklarından yararlanmak için hemen giriş yapın veya hesap oluşturun, üstelik tamamen ücretsiz!